Atıksız Yaşam: Nasıl (2)- Sadeleş

Önceki yazımda atıksız yaşamı genel hatlarıyla nasıl benimseyebileceğimizden bahsetmiştim. Şimdi, biraz daha adımların içine doğru giriyorum.

Bana göre atıksız yaşamın ilk adımı sadeleşmek. Sadeleşmekten yalnızca evlerimizde minimalist esintiler benimsemek bahsetmiyorum. Hem tüketimlerimizde, hem hayatımızda, hem evimizde hem de çöpümüzde azalmayı kastediyorum. Gelin bunu adım adım nasıl yapacağımızı konuşalım.

Bana göre evde sadeleşmek, sadeleşmenin ilk basamağı. Bana göre Konmari metodu ile evlerde sadeleşmek insana başka bir bakış açısı kazandırıyor. Önce Konmari metodunu açıklayayım (bu yazıda çok daha detaylı açıklıyorum). Bu metot Marie Kondo tarafından geliştirilip yaygınlaştırılmış bir metot. Eşyaları size hissettirdiklerine göre ayıklamayı öneriyor temelde. Genel olarak bir eşyayı elinize alıyor, içinizde bir heyecan/neşe uyandırıyor mu (sparking joy) bakıyor, uyandırmıyorsa vedalaşıyorsunuz. Tabii ki buna ders kitapları, belirli evraklar gibi şeyler dahil değil. Genelde ayıklamaya giysilerden başlamayı, ardından kitaplar, kağıtlar, muhtelif eşyalar (önceki kategoride ve duygusal değer taşımayan tüm eşyalar), ve en son duygusal eşyaların ayıklanmasını öneriyor. Duygusal şeyleri en sona bırakma sebebimiz sadeleşme kasımızın o kısma kadar gelişmesi için zaman kazanmamız. Bir sıralamaya ihtiyaç duyuyorsanız, kitabımda yer alan şu sıralamayı kullanabilirsiniz:

Evimizde bu sadeleşme sürecinden geçmemiz aslında tüketim alışkanlıklarımızı tanımamızı sağlıyor. “Neyi tüketiyoruz?”, “neyi kullanıyoruz?”, “neyi kullanmıyoruz?”, “kullandığımız şeylerdeki beğeni tercihlerimiz neler?” gibi soruları yanıtlamamızı sağlayan bir süreç oluyor bu. Bu da aslında daha sonra gerçekleşecek tüketimlerimizde bizi doğru tercihe yönlendirmiş, böylece ayak izlerimizde de sadeleşmemizi sağlamış oluyor. Bu noktada dikkat çekmem gereken önemli bir nokta var. Sadeleşme sonrasında elinizden çıkaracağınız eşyaları doğru şekilde çıkarmayı ihmal etmemelisiniz. Kullanılabilir durumda olan eşyalar ikinci el olarak satılabilir, takas yapılabilir ya da bağışlanabilir. Eğer kullanılamayacak durumda ise, uygun dönüşüm ya da bertaraf sistemine dahil olduğundan emin olmayı öneririm.

Bir diğer aşama ise çöpümüzde sadeleşmek. Bu da yine tüketim alışkanlıklarımıza yönelik derin bir içgörü kazandıran bir aşama. yaklaşık 1 hafta boyunca (aslında 1 ay boyunca daha bile iyi olur), çöpünüze, atık kutunuza, geri dönüşüm kutunuza ne attığını bir kağıda yazarak başlayabilirsiniz. Bu pratik sonunda listenize baktığınızda en çok neler attığınızı göreceksiniz. Bu noktadan sonra yapılması gereken, eğer bir ambalaj atığıysa söz konusu, onun yerine koyulabilecek atıksız seçeneği bulmak. Eğer organik atıksa, o zaman da size uygun kompost yöntemi ile organik maddenin geri dönüşümünü sağlamak olacak.

Son aşama ise önüne geçemediğimiz tüketimlerimizin etkisinde sadeleşmek. Elbette pek çok olan ihtiyacımız azalsa da bitmeyecek. Bu noktada daha az kaynak tüketen yollara başvurabiliriz. Bunların ilki bir ürünü ya da hizmeti ödün almak ya da kiralamak. Herkesin evinde matkap olmasına gerek yok, onun yerine matkabı kiralayabilir ya da matkabın yapacağı işlemi bir usta çağırarak yaptırabilirsiniz. Hem inanın kullanım başı maliyet hesabında çok daha ucuza gelecektir. Bir diğer seçeneğimiz takas yapmak. Takas ile hem sizin elinizde kullanılabilir ama kullanılmayan bir nesne yeniden bir kullanıcı ile buluşmuş olur, hem de siz ihtiyacınız olan şeyi kaynak harcamadan ve masrafsız şekilde elde edebilirsiniz. Üçüncü seçeneğimiz ise ikinci el satın almak. Yeni bir eşya için kaynak tüketimine sebep olmadan, yeterince araştırdığınız takdirde sıfır değerinde, ikinci el eşyalar ile ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz.

Evinizde, tüketimlerinizde ve çöpünüzde sadeleşmek daha sonrasında uğraşacağınız atıkları o kadar çok azaltacak ki, sonraki adımlarda endişelenecek daha az şeyiniz kalacak ve aslında atıksız yaşamı büyük ölçüde hayatınıza adapte etmiş olacaksınız.

Bir sonraki yazıda “yeniden kullan” adımında neler yapabileceğimiz konuşacağız. O zamana kadar sevgiyle kalın 💚.